Văn kiện Đại hội Đảng bộ tỉnh Hà Tĩnh lần thứ XIX, nhiệm kỳ 2020-2025 và văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng tiếp tục định hướng quan trọng nhằm phát triển mạnh mẽ khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo trong giai đoạn mới.

Văn kiện Đại hội XIII của Đảng và định hướng chiến lược phát triển khoa học, công nghệ

Thúc đẩy phát triển mạnh mẽ khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo để tạo bứt phá về năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh trong bối cảnh cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư  vừa là mục tiêu, vừa là nhiệm vụ đặt ra trong năm năm tới và những năm tiếp theo. Để đạt được mục tiêu nêu trên, văn kiện xác định rõ các nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu cần tập trung thực hiện đó là:

Thứ nhất, tập trung hoàn thiện thể chế, chính sách, pháp luật phù hợp với cơ chế thị trường và thông lệ quốc tế để phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, thúc đẩy phát triển kinh tế số, xã hội số, trong đó chú trọng tháo gỡ các rào cản về hệ thống pháp luật và chính sách kinh tế, tài chính đối với hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo. Thúc đẩy phát triển mạnh mẽ khoa học xã hội, gắn kết chặt chẽ khoa học xã hội với khoa học tự nhiên và công nghệ…

Thứ hai, xây dựng cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội để khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo đáp ứng yêu cầu thực sự là động lực chính của tăng trưởng kinh tế, tạo bứt phá nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế. Xây dựng các chính sách và thể chế đột phá cho sản phẩm, dịch vụ, mô hình kinh doanh, công nghệ mới. Đổi mới mạnh mẽ cơ chế quản lý ngân sách nhà nước về khoa học trên tinh thần tiết kiệm, hiệu quả, có tính đến rủi ro và tôn trọng, tôn vinh các nhà khoa học.

Thứ ba, thực hiện chuyển đổi số trong quản trị quốc gia, sản xuất kinh doanh, tổ chức xã hội. Ứng dụng và phát triển công nghệ mới, tập trung phát triển công nghệ ưu tiên có khả năng ứng dụng cao, nhất là công nghệ số, thông tin, trí tuệ nhân tạo, cơ điện tử, tự động hóa, điện tử y sinh, sinh học, năng lượng sạch, công nghệ môi trường…

Thứ tư, đẩy mạnh nghiên cứu khoa học, công nghệ trong các doanh nghiệp; tăng cường liên kết doanh nghiệp với các viện nghiên cứu… Tiếp tục thúc đẩy khuyến khích khu vực tư nhân đầu tư cho khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp.

Thứ năm, thực thi hiệu quả chính sách đào tạo, thu hút, trọng dụng cán bộ khoa học và công nghệ, khơi dậy sức sáng tạo, nâng cao trách nhiệm và tôn trọng sự khác biệt trong công tác nghiên cứu khoa học xã hội…

Thứ sáu, phát triển mạnh mẽ thị trường khoa học và công nghệ… Tăng cường công tác bảo hộ và thực thi quyền sở hữu trí tuệ. Xây dựng và phát triển các trung tâm đổi mới sáng tạo quốc gia, tập trung vào các công nghệ cốt lõi của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư.

Văn kiện Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX xác định...

Thứ nhất, đẩy mạnh nghiên cứu, ứng dụng thành tựu mới của khoa học, công nghệ, nâng cao năng suất lao động, chất lượng, giá trị sản phẩm, nhất là các sản phẩm có thế mạnh chủ lực của tỉnh. Hỗ trợ phát triển tài sản trí tuệ, phát triển doanh nghiệp và thị trường khoa học, công nghệ, áp dụng các quy chuẩn, tiêu chuẩn kỹ thuật đối với sản phẩm hàng hóa. Phấn đấu tổng vốn đầu tư xã hội cho khoa học và công nghệ đạt ít nhất 1% GRDP vào năm 2025 và 2% GRDP vào năm 2030. Bảo đảm mức đầu tư từ ngân sách nhà nước cho khoa học - công nghệ không dưới 2% tổng chi ngân sách nhà nước hằng năm; một số ngành có tốc độ đổi mới công nghệ, thiết bị đạt khoảng 20%/năm, giá trị sản phẩm công nghệ cao và sản phẩm ứng dụng công nghệ cao đạt khoảng 40% tổng giá trị sản xuất công nghiệp[1].

Thứ hai, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước đối với các lĩnh vực viễn thông và Internet, an ninh mạng và an toàn thông tin. Đẩy nhanh tiến độ triển khai trung tâm tích hợp dữ liệu và các hệ thống cơ sở dữ liệu quan trọng của tỉnh tạo nền tảng cho phát triển chính quyền điện tử đồng bộ theo khung kiến trúc Chính phủ điện tử quốc gia. Tin học hóa tất cả các quy trình nghiệp vụ trong hoạt động cơ quan nhà nước, đảm bảo 100% các cơ quan quản lý nhà nước cung cấp dịch vụ hành chính công mức độ 3 và 4, hướng tới mọi công dân đều được tiếp cận các dịch vụ hành chính công, một cửa điện tử giao tiếp với các cơ quan nhà nước.

Thứ ba, hình thành Trung tâm khởi nghiệp đổi mới sáng tạo cấp tỉnh để thúc đẩy, hỗ trợ quá trình hình thành và phát triển các loại hình doanh nghiệp có khả năng tăng trưởng nhanh dựa trên khai thác tài sản trí tuệ, công nghệ, mô hình kinh doanh mới; phát triển nhanh mô hình kinh tế nền tảng đối với các lĩnh vực có lợi thế.

Tích cực đưa chủ trương của Đảng vào cuộc sống…

Để góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ về phát triển khao học và công nghệ theo định hướng Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần XIX và Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, thời gian tới cần tập trung vào một số nội dung trọng tâm sau:

Một là, tập trung quán triệt, tuyên truyền sâu rộng các nghị quyết, chủ trương, chính sách của Trung ương, của tỉnh về khoa học và công nghệ, trọng tâm là Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần XIX và Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, Nghị quyết số 20-NQ/TW, ngày 01/11/2012 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (Khóa XI) “Về phát triển khoa học và công nghệ phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế”; Kết luận số 50-KL/TW, ngày 30/5/2019 về tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 20-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (Khóa XI) và Nghị quyết số 09-NQ/TU của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh, ngày 03/02/2015 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh (khóa XVII) “Về tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo phát triển khoa học và công nghệ đến năm 2020 và những năm tiếp theo”. Chú trọng công tác kiểm tra, sơ kết, tổng kết và đề ra nhiệm vụ, giải pháp ứng dụng, phát triển khoa học và công nghệ phù hợp với tình hình thực tiễn của tỉnh trong từng giai đoạn. Quan tâm động viên, khen thưởng, tôn vinh các tập thể, cá nhân có nhiều phát minh, đổi mới sáng tạo, các đơn vị có nhiều thành tích trong việc ứng dụng khoa học và công nghệ vào sản xuất và đời sống.

Hai là, thúc đẩy đổi mới, chuyển giao công nghệntheo hướng ứng dụng công nghệ mới, công nghệ hiện đại; ngăn chặn có hiệu quả việc nhập công nghệ lạc hậu, công nghệ gây nguy hại đến sức khoẻ con người, tài nguyên, môi trường, kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh. Triển khai cơ chế sử dụng vốn sự nghiệp kinh tế hỗ trợ đổi mới và chuyển giao công nghệ. Đẩy mạnh đổi mới công nghệ và nâng cao hiệu suất các trang thiết bị, phương tiện kỹ thuật nhằm nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, đáp ứng yêu cầu hiện đại hóa các ngành sản xuất, nhu cầu thị trường trong nước và xuất khẩu; nâng cao tính cạnh tranh của sản phẩm, trong đó, tập trung cho các sản phẩm chủ lực của tỉnh. Đẩy mạnh nghiên cứu, ứng dụng, chuyển giao và phát triển công nghệ vào sản xuất, đặc biệt là công nghệ cao, công nghệ sinh học, công nghệ vật liệu mới và năng lượng mới, công nghệ thông tin. Chủ động tiếp cận các công nghệ chủ chốt của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư.

Ba là, phát triển thị trường khoa học và công nghệ. Tập trung nguồn lực thúc đẩy hỗ trợ phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo. Quan tâm tạo môi trường hỗ trợ, hình thành và phát triển các dự án khởi nghiệp đổi mới sáng tạo; hình thành các tổ chức trung gian, các nhóm khởi nghiệp sáng tạo. Củng cố, phát huy hiệu quả Sàn giao dịch công nghệ và thiết bị. Phát triển thị trường khoa học và công nghệ, nhất là kết nối cung - cầu công nghệ để giúp các doanh nghiệp tìm kiếm, đổi mới công nghệ phù hợp với cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Ươm tạo, thành lập và phát triển bền vững doanh nghiệp khoa học và công nghệ. Phát triển tài sản trí tuệ, tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình phát triển các sản phẩm, dịch vụ. Tăng cường hỗ trợ xây dựng tiêu chuẩn, quy chuẩn cho sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ tỉnh Hà Tĩnh đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế.

Bốn là, tiếp tục đổi mới hoạt động quản lý khoa học - công nghệ theo hướng dỡ bỏ các rào cản, giải phóng tối đa tiềm năng sáng tạo. Tăng cường quản lý nhà nước trên tất cả các lĩnh vực, đặc biệt là quản lý công nghệ, thanh tra, kiểm tra về tiêu chuẩn, đo lường, chất lượng. Đẩy mạnh thực hiện cơ chế đặt hàng nhiệm vụ khoa học và công nghệ; triển khai cơ chế đánh giá độc lập, tư vấn, phản biện, giám định xã hội để nâng cao hiệu quả hoạt động khoa học và công nghệ.

Năm là, xây dựng và phát triển tiềm lực khoa học và công nghệ đủ mạnh. Phát triển đội ngũ cán bộ khoa học và công nghệ; xây dựng quy hoạch, kế hoạch đào tạo, đào tạo lại nhân lực khoa học và công nghệ theo hướng bảo đảm chất lượng, đồng bộ, đủ về số lượng và cơ cấu ngành nghề chuyên môn, đáp ứng các yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh và hội nhập quốc tế. Rà soát các chính sách hiện có, bổ sung chính sách mới đối với cán bộ khoa học và công nghệ, đặc biệt là chính sách đào tạo, bồi dưỡng, thu hút nhân tài, trí thức có trình độ cao trong một số lĩnh vực như: công nghệ thông tin, y tế, quản lý kinh tế, tài chính, các ngành công nghệ cao; chính sách khuyến khích cán bộ khoa học và công nghệ làm công tác chuyển giao tiến bộ kỹ thuật; chính sách đãi ngộ và tôn vinh trí thức. Quan tâm bố trí nguồn ngân sách phù hợp cho hoạt động khoa học và công nghệ.

Sáu là, đẩy mạnh liên kết, hợp tác trong nước và quốc tế về khoa học và công nghệ. Mở rộng, nâng tầm hợp tác với các tổ chức khoa học và công nghệ trong nước. Phát triển các hình thức hợp tác, liên kết, hợp đồng chuyển giao giữa các tổ chức khoa học và công nghệ, các trường đại học, cao đẳng với doanh nghiệp, cơ sở sản xuất trong khuôn khổ các quy định của pháp luật. Khuyến khích hợp tác nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ giữa doanh nghiệp, trường đại học, cá nhân trong tỉnh với các đối tác nước ngoài. Đa dạng hóa các hình thức hợp tác quốc tế, gắn kết giữa hợp tác quốc tế về khoa học và công nghệ với hợp tác về kinh tế.

Bảy là, phát động phong trào thi đua lao động sáng tạo, phát huy sáng kiến, cải tiến kỹ thuật, ứng dụng các tiến bộ khoa học, kỹ thuật vào sản xuất trong các cơ quan, cộng đồng, doanh nghiệp và các địa phương; thúc đẩy khát vọng khởi nghiệp, sáng tạo, ý chí vươn lên của người Hà Tĩnh.

Quán triệt sâu sắc, vận dụng sáng tạo và hiệu quả các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về phát triển khoa học, công nghệ sẽ góp phần hiện thực hóa mục tiêu mục tiêu đưa Hà Tĩnh trở thành tỉnh có công nghiệp, nông nghiệp và dịch vụ phát triển, đến năm 2025 tỉnh đạt chuẩn nông thôn mới, thu nhập bình quân đầu người cao hơn bình quân các tỉnh Bắc Trung Bộ, phấn đấu năm 2030 trở thành tỉnh khá của cả nước./.

[1] Nghị quyết số 20-NQ/TW về phát triển khoa học - công nghệ.